Van 18 tot en met 24 november is het de Week tegen Kindermishandeling. Jaarlijks worden naar schatting 100.000 kinderen en 200.000 volwassenen slachtoffer van huiselijk geweld. Angst en schaamte maken dat ze vaak geen hulp zoeken. Jurgen (49) werd als kind mishandeld en gebruikte later zelf geweld in zijn relatie. Het kostte hem jaren om deze cirkel te doorbreken. Nu werkt hij als ervaringswerker bij Moviera met slachtoffers en plegers van huiselijk geweld.
“Eigenlijk heb ik twee levens gehad. Een leven vóór mijn dieptepunt en een leven erna. Mijn leven voor het dieptepunt was een aaneenschakeling van mislukking en geweld. Ik ben opgegroeid in een gezin met een agressieve alcoholist. Als kind lag ik ’s avonds bang in mijn bed te wachten tot mijn vader thuis zou komen, want dan konden er klappen vallen. Mijn zusje en ik werden door hem geslagen, maar ook psychisch vernederd. Dat is minstens zo erg als fysiek geweld. Het beschadigt je gevoel van eigenwaarde. Dat draag je je hele leven mee.”
Geen burenhulp
“Onze buren moeten doorgehad hebben wat er speelde, maar ze deden niets. Ik herinner me dat mijn vader m’n moeder een keer mishandelde. Mijn zusje en ik renden schreeuwend de straat op. We belden in paniek bij de buren aan, maar niemand deed open. Mensen belden de politie ook niet. Dat was niet zo gek, want mijn vader was berucht. Met hem wilde je geen ruzie krijgen.”
“Op een nacht werd ik wakker van lawaai in de woonkamer. Toen ik de trap afliep, zag ik mijn vader bebloed op de grond liggen. Hij was in het café te grazen genomen. Je zou verwachten dat ik dacht: eindelijk voelt hij zélf eens hoe het is! Maar het gekke was dat ik juist boos werd. Ik vond het verschrikkelijk wat hem was aangedaan. In de jaren daarna maakte mijn angst plaats voor een steeds grotere boosheid. Ik bouwde een muur van woede rond mijn pijn.”
Ongezonde relatie
“Langzamerhand raakte ik op het verkeerde pad. Geen wonder: ik had geleerd dat je alles oplost met schelden en geweld. Ik had moeite met gezag en kreeg foute vrienden. Die raakte ik ook weer kwijt, want ik werd steeds achterdochtiger. Op mijn achttiende kwam ik een meisje tegen dat ook zwaar beschadigd was. Ze leed aan sociale angsten en durfde amper de deur uit. Ik gaf haar wat zij nodig had: bescherming. En zij gaf me wat ik nodig had: controle over iemand. Zo hielden we elkaars kwetsbaarheden in stand.”
“Ruim twintig jaar zijn we samen geweest. We hadden alleen elkaar: het was wij tegen de boze buitenwereld. Natuurlijk kon dat niet goed gaan. Zij leed aan paniekaanvallen en daar had ik geen controle over. Ik werd agressief en botvierde dat op haar. Het klinkt misschien vreemd voor iemand die zelf mishandeld is. Zo gaat het vaak met huiselijk geweld: het lijkt wel een besmettelijke ziekte.”
Dieptepunt
“Maar op een dag was ze opeens weg … Ze kon er niet meer tegen. Wóést was ik: ík had toch altijd voor haar gezorgd! In de tijd daarna werden mijn boosheid en stress nog groter, totdat ik compleet vastliep. Van de ene op de andere dag kreeg ik tinnitus – oorverdovende geluiden in mijn hoofd – waar ik knettergek van werd. Het maakte me zó angstig dat die muur van boosheid en haat in één keer omviel. Opeens lagen al mijn angsten daar open en bloot. Ik dacht dat ik doodging, zo heftig was het.”
“Op dat absolute dieptepunt besefte ik: dít is wat ik al die jaren heb weggestopt. Ik was gewoon weer dat bange kind dat ’s avonds in bed lag te wachten. Met al mijn kracht heb ik me door die angsten heen geworsteld. En toen kwam er heel voorzichtig ruimte voor andere gevoelens. Compassie voor andere mensen. Spijt van wat ik anderen had aangedaan. En verdriet om het verleden. Eén ding wist ik zeker: hier wilde ik nooit meer naar terug. Ik had maar één wens: om voluit te leven. Beetje bij beetje – door zelfhulp en gesprekken met deelgenoten – ben ik overeind gekrabbeld. En uiteindelijk heb ik mijn vader kunnen vergeven. Toen kon ik mijn boosheid en haat echt loslaten.”
Cirkel doorbreken
“Nu zet ik mijn ervaringen in om anderen te helpen – slachtoffers én plegers van mishandeling. Omdat ik beide kanten ken, besef ik hoe complex huiselijk geweld is. Mensen kunnen echt van elkaar houden en toch in een patroon van geweld terechtkomen. Het is zó belangrijk dat we het taboe op dit onderwerp doorbreken. Zodat mensen naar buiten treden en hulp zoeken.”
Jurgen werkt voor Moviera, een organisatie voor de aanpak van huiselijk geweld.
Zoek je hulp?
Apeldoorn wil een veilige gemeente zijn voor gezinnen. Is er in jouw gezin sprake van huiselijk geweld en zoek je naar een uitweg? Of ken je een gezin waarin (mogelijk) sprake is van mishandeling? Veilig Thuis wil je helpen: veiligthuisnoordoostgelderland.nl. Je kunt ook 24/7 bellen naar 0800 – 2000.