Sluit deze website meteen
Wis geschiedenis
0800 2000 Advies, ondersteuning en melden bij (vermoedens van) kindermishandeling en huiselijk geweld
112 Bij een levensbedreigende situatie
24/7 24/7 gratis gratis

Nina’s verhaal: Münchausen bij Proxy

foto Nienke Voetel

Nina was een vrolijk kind. Ze geeft aan dat dit haar redding is geweest. Haar moeder maakte haar lange tijd ziek en heel lang werd dit niet gezien door artsen, school en omstanders. Over haar leven als kind schreef Nina een boek:  “Je bent een verschrikkelijk kind”.  

Nina is overlever van Münchausen by Proxy en praat hier heel open over. Veel blijft helaas nog in de taboesfeer omdat men bang is dat zaken verkeerd gezien worden. Voorlichting helpt om het taboe te doorbreken.

Münchausen by Proxy (MbP) ontstaat niet van de een op de andere dag. Hoe weet je het verschil tussen een overbezorgde ouder en een ouder die vermoedelijk pleger is? Bijvoorbeeld op het moment dat een arts een voor Nina belastend onderzoek voorstelde toonde haar moeder weinig genegenheid en was zij bijna blij dat dit ging gebeuren in plaats van bezorgd dat haar kind hieraan blootgesteld werd. Dit is kenmerkend voor een vermoedelijke pleger.

De mishandelingen die Nina onderging werden geleidelijk aan erger. Nina had wel door dat haar moeder geen gezond kind wilde. Zij herinnert zich de instructies die zij van haar moeder kreeg bij doktersbezoeken. Haar moeder gaf aan dat zij bij een arts bijvoorbeeld aan moest geven dat ze pijn had aan haar knie. Zij was toen een jaar of 5. Als zij dat niet deed maakte haar moeder Nina’s speelgoed stuk. In die tijd was Nina nog een voorbeeldig kind maar toen zij ouder en dus mondiger werd, werd het gedrag van haar moeder heftiger. Zij werd steeds vaker meegenomen naar artsen en kreeg steeds instructies. Zodra Nina’s moeder het idee had dat de arts de klachten niet serieus namen, maar deze afdeden als psychische klachten, werd zij bij thuiskomst woest op Nina. 

Vanaf haar 9e jaar kwam Nina volledig thuis te zitten. Haar moeder zwachtelde haar armen en benen in tot het moment dat zij niet meer kon lopen en haar handen niet meer kon gebruiken. Nina kreeg zware medicatie. Hoe haar moeder aan die medicatie kwam is Nina nog steeds niet duidelijk. Nina herinnert zich dat zij als kind een aantal malen een maagbloeding kreeg. Haar moeder ondernam geen actie. De wijkverpleging ondernam wel actie maar dat was eenmalig. 6 jaar lang is Nina van ziekenhuis naar ziekenhuis getrokken. In totaal leidde dit tot 16 ziekenhuisopnames in 7 verschillende ziekenhuizen. 

De angst voor haar moeder werd steeds groter, omdat ook het fysieke geweld toenam. Zodra de deur door haar vader en zus achter hun dicht werd getrokken kon haar moeder in woede ontsteken. Zij werd gewurgd, gesmoord en met de dood bedreigd als zij niet deed wat haar moeder wilde of niet ziek genoeg was. Naast de fysieke gevolgen was ook het psychische impact op Nina enorm. Zo voelde zij zich heel slecht over zichzelf omdat ze voortdurend anderen voor moest liegen. En voelde ze zich alleen omdat bijvoorbeeld de artsen in de ziekenhuizen weinig aandacht aan haar schonken. Zij was immers geen ‘fysieke’, maar een ‘psychische’ patiënt. 

Nina vertelt dat haar redding was dat zij in de spreekkamer van dokter Vrienten terecht kwam. Hij had vanaf het eerste moment een niet-pluis gevoel en heeft het daar niet bij gelaten. Het heeft ongeveer 8 maanden geduurd voordat Nina uit huis gehaald werd en in een ziekenhuis werd geplaatst.

Hoewel de fysiek mishandelingen stopten, was de angst nog zeer aanwezig. Ook omdat er nog een tijd bezoek door haar ouders toegestaan was. Weliswaar onder cameratoezicht, maar de trauma’s zaten zo diep dat het Nina niet lukte om te gaan spreken. Al die tijd zag zij meerdere keren per week een psycholoog, maar praten ging niet.

Deze psycholoog heeft Nina aangespoord om te gaan schrijven als dit wel lukte. De schrijfsels gaf zij aan hem, uit angst dat haar moeder ze zou vinden tijdens het bezoek. In totaal heeft zij 21 jaar gedaan over het schrijven van haar boek. Het is onderdeel geweest van haar herstel. Ze heeft er research voor gedaan om voor zichzelf een compleet beeld te kunnen krijgen van wat haar is aangedaan. Maar ze heeft het boek ook geschreven voor lotgenoten. Omdat ze de periode van herstel zich erg eenzaam heeft gevonden gezien de uniekheid van de situatie waar zij onder geleden heeft. Afgelopen jaar is Nina opnieuw in contact gekomen met haar toenmalige psycholoog. Nina heeft hem een persoonlijke brief geschreven want zijn advies is enorm helpend geweest. Nina kreeg een handgeschreven brief terug. Heel bijzonder! Nina is hem dankbaar omdat deze psycholoog echt het verschil heeft gemaakt.

Terugkijkend realiseert zij zich dat zij op haar eigen intuïtie mocht vertrouwen. Het was heel moeilijk om signalen af te geven en er was altijd het gevaar dat de professionals het met haar moeder zouden bespreken. Het gevolg voor Nina zou letterlijk straf door haar moeder zijn. Haar moeder manipuleerde en instrueerde Nina hoe zij zich in het ziekenhuis en bij de artsen moest gedragen. 

Tot op de dag van vandaag ziet en voelt Nina de gevolgen van de mishandeling. Heel recent is door meerdere operaties haar gebit hersteld dat als gevolg van de mishandeling erg aangetast was. Weer zonder pijn en schaamte voor je tanden kunnen praten, eten en lachen. Het zou fijn zijn als dat voor meer slachtoffers mogelijk zou zijn. 

Samen met StOMbP vraagt zij aandacht voor de slachtoffers van Münchausen by Proxy en geeft zij voorlichting. De Stichting heeft recent een prachtige doorbraak bewerkstelligd door voorlichting te geven aan de doktersacademie voor huisartsen en doktersassistenten in de provincie Friesland. Het begint bij hen omdat de ouder en het kind frequent bij de huisarts komen. Nina vindt het fijn dat zij mede door haar “verziekte jeugd” toch veel hulp aan anderen kan bieden door voorlichting en informatie te geven.

Haar tip is: als je een onderbuikgevoel krijgt, denk niet: ik weet het niet dus laat maar. Zet de feiten op een rijtje en neem contact op met bijvoorbeeld een vertrouwensarts van Veilig Thuis.

Het boek: “Je bent een verschrikkelijk kind”  is te verkrijgen via: https://uitgeverij-personalia.nl/boekwinkel/je-bent-een-verschrikkelijk-kind

Meer informatie over StOMbP (Stichting Overlevers Münchausen by Proxy) is te vinden op: https://www.stombp.nl